Ung thư gan là một loại bệnh nguy hiểm với tỷ lệ ca mắc mới và tử vong đứng đầu trên toàn cầu. Theo thông tin từ GLOBOCAN 2020, trên toàn thế giới đã có 905.677 người mới mắc bệnh này và 830.180 người đã tử vong do nó.
Ở Việt Nam, tình hình ung thư gan càng trở nên đáng lo ngại hơn khi nó đứng đầu cả về số người mắc mới và số người tử vong. Dữ liệu thống kê cho thấy có 26.418 người mới mắc bệnh (chiếm 14,5% tổng số ca mắc mới) và 25.272 người đã mất vì bệnh này (chiếm 20,6% tổng số người tử vong).
Khi gan bị tổn thương và người bệnh được chẩn đoán mắc bệnh ung thư gan, điều này đồng nghĩa với việc họ phải bắt đầu một quá trình điều trị căng thẳng và thể trạng sức khỏe của họ sẽ giảm sút nhanh chóng. Một sai lầm phổ biến mà nhiều bệnh nhân mắc phải là tập trung quá nhiều vào điều trị mà bỏ qua việc quản lý chế độ dinh dưỡng. Một số ít người thậm chí kiêng khem quá mức, dẫn đến suy kiệt sức khỏe và không thể đáp ứng được quá trình điều trị.
Vì sao dinh dưỡng quan trọng với người bệnh ung thư gan
Người mắc bệnh ung thư gan thường trải qua khó khăn trong việc duy trì chế độ ăn uống do tâm lý chán nản và mệt mỏi từ các phương pháp điều trị căng thẳng. Khi họ không ăn uống đủ và không cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết, họ dễ bị suy dinh dưỡng và suy nhược cơ thể.
Tình trạng sức khỏe và cân nặng của họ bị ảnh hưởng, và điều này có thể khiến họ không thể tuân thủ tốt các liệu pháp điều trị. Điều này gây gián đoạn trong quá trình điều trị, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả và thậm chí làm giảm thời gian sống của họ.
Vì vậy, dinh dưỡng trở nên cực kỳ quan trọng đối với ngươi bệnh ung thư gan trong giai đoạn này. Nó không chỉ giúp tăng cường thể lực mà còn hỗ trợ họ trong việc chống lại sự phát triển của tế bào ung thư, đồng thời giúp cơ thể đáp ứng tốt hơn với các phương pháp điều trị.
Nguyên tắc dinh dưỡng tốt cho người bệnh ung thư gan
Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng ứng với từng dưỡng chất cho người bệnh ung thư gan cần nắm rõ:
Carbohydrate (Tinh bột và đường)
Thực hiện một chế độ ăn kiêng hoàn toàn rất khó thực hiện đối với bệnh nhân ung thư gan. Hãy hạn chế lượng calo để giữ cho gan không phải làm việc quá nặng và không lưu trữ quá nhiều mỡ.
Người bệnh ung thư gan thường có nguy cơ suy dinh dưỡng, vì vậy cần cân nhắc lựa chọn thức ăn như sữa để bổ sung calo, nhưng không nên thiếu carbohydrate, vì điều này làm gan phải làm việc nặng để chuyển đổi chúng thành năng lượng.
Protein (Chất đạm)
Protein là một yếu tố quan trọng, cần phải điều chỉnh theo cân nặng và tình trạng sức khỏe của gan. Nên cung cấp protein từ nguồn rau như đậu và đậu phụ, và từ thịt động vật ít chất béo.
Cân nhắc về lượng protein để không gây áp lực quá nặng cho gan, làm tăng nguy cơ hình thành NH3 (ammonia) gây tổn thương gan. Duy trì lượng đạm hàng ngày khoảng 1,2g/kg.
Lipid (Chất béo)
Một thìa chất béo không bão hòa đa nối đôi có thể cung cấp đủ axit béo cần thiết mỗi ngày. Tránh các loại chất béo xấu như chất béo bão hòa và các loại axit béo omega 6.
Loại bỏ chất béo bão hòa và dầu hydrogenated (dầu nấu ăn). Nên tiêu thụ các nguồn chất béo không bão hòa đơn và đa như bơ, đậu, và các loại hạt.
Chất xơ
Chất xơ giúp giảm nồng độ amoniac máu bằng cách kích thích vi khuẩn trong đại tràng tiêu thụ nitrogen và tăng đào thải nitrogen qua ruột.
Thực phẩm như rau củ có nhiều Arginine, giúp tăng quá trình chuyển hoá ure.
Vitamin
Vitamin B đóng vai trò quan trọng trong chuyển hoá protein, carbohydrate và lipid, cũng như hỗ trợ tình trạng tinh thần và chống mệt mỏi.
Vitamin B bao gồm Thiamine (B1), Riboflavin (B2), Niacin (B3), Pantothenic (B5), Pyridoxine (B6), Cyanocobalamin (B12), Folate, và Biotin.
Rượu có thể ảnh hưởng đến hấp thu của vitamin B12, vì vậy cần theo dõi cân nhắc sử dụng các loại này.
Bữa ăn nhẹ trước khi đi ngủ
Người mắc bệnh ung thư gan thường khó có khả năng chịu đói. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc ăn một bữa nhẹ trước khi đi ngủ có thể cải thiện cân bằng nitrogen và giảm tích tụ mỡ.
Những nguyên tắc này sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và quá trình điều trị cho người mắc bệnh ung thư gan.
Danh sách thực phẩm người bệnh ung thư gan nên ăn
Dinh dưỡng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị ung thư gan, và chúng ta có thể xác định các loại thực phẩm có lợi cho người bị bệnh, dựa trên khuyến cáo y học:
Các loại ngũ cốc thay thế tinh bột
Đối với người mắc bệnh ung thư gan, việc duy trì một lượng đủ glucose trong chế độ ăn là quan trọng. Tuy nhiên, cần hạn chế việc tiêu thụ quá nhiều carbohydrate, để không gây quá tải cho gan và làm ảnh hưởng đến hoạt động chức năng của nó.
Điều quan trọng là không nên loại bỏ hoàn toàn tinh bột khỏi chế độ ăn, vì gan chịu trách nhiệm chuyển đổi các dạng năng lượng khác thành glucose, và nếu thiếu glucose, nhiều cơ quan trong cơ thể sẽ không có đủ năng lượng để hoạt động, có thể gây hôn mê.
Các loại ngũ cốc người bệnh ung thư gan nên ăn hàng ngày bao gồm bánh mì, gạo, và mì. Chúng cung cấp carbohydrate quan trọng giúp cơ thể sản xuất năng lượng. Ngoài ra, ngũ cốc nguyên hạt như gạo lức, yến mạch, và ngô cũng rất tốt.
Trái cây và rau quả tươi
Các loại trái cây và rau xanh là thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch. Dâu tây, cam, ớt chuông đỏ là một số trái cây tốt. Bí, cà rốt, bắp cải, và bông cải xanh là một số loại rau quả khuyến cáo.
Thịt trắng
Thịt gia cầm như gà, vịt, ngan hoặc thịt cá sông nên được ưa chuộng hơn thịt đỏ. Cách chế biến như hấp và luộc giúp tiêu hóa dễ dàng và hạn chế dầu mỡ.
Thực phẩm ít chất béo
Hạt, dầu thực vật như dầu ô liu, và dầu hạt cải đều lành mạnh và giúp tiêu hóa dễ dàng, tránh quá tải gan và thận.
Sữa và sữa chua
Bệnh nhân ung thư gan nên cung cấp dưỡng chất giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng. Sữa chua và các sản phẩm sữa uống có thể tạo ra hệ vi sinh cân bằng, tăng cường hệ miễn dịch và củng cố sức kháng.
Trà xanh và trà đen
Các loại trà, đặc biệt là trà xanh và trà đen la nguồn giàu polyphenols có khả năng ngăn chặn sự phân chia và di căn của tế bào ung thư. Trà xanh có nhiều lợi ích hơn so với trà đen.
Gừng
Người mắc bệnh ung thư gan luôn có triệu chứng buồn nôn. Gừng là “cứu tinh” cho họ trong những thời điểm này với tác dụng giảm buồn nôn và dễ chịu hơn.
Tảo nâu Fucoidan Nhật Bản
Được chiết xuất từ rong biển, có khả năng chống ung thư mạnh mẽ, kích thích tự tử tế bào ung thư, ngăn chặn sự hình thành mạch máu cho tế bào ung thư, tăng cường hệ miễn dịch và giúp chống oxy hóa.
Danh sách thực phẩm “kỵ” với người bệnh ung thư gan
Ngoài những thực phẩm tốt hỗ trợ người bệnh ung thư gan, họ còn càn hạn chế một số loại thực phẩm như:
Thực phẩm giàu chất béo và đồ chiên rán nhiều dầu mỡ
Các thực phẩm này có thể gây ảnh hưởng đến chức năng gan, làm cho gan hoạt động mệt mỏi và chịu áp lực nặng nề hơn. Hãy ưu tiên ăn các món luộc để giảm lượng chất béo khó tiêu hóa.
Thực phẩm chứa nhiều muối
Quá nhiều muối trong khẩu phần có thể dẫn đến tích tụ dịch trong gan và làm tăng triệu chứng ung thư gan. Khi chế biến thức ăn cho bệnh nhân, nên giảm lượng muối để hạn chế.
Thực phẩm giàu protein
Việc ăn quá nhiều thực phẩm giàu protein có thể gây quá tải cho gan và làm cho gan hoạt động không hiệu quả. Điều này có thể dẫn đến tích tụ độc tố trong gan và làm tăng nghiêm trọng triệu chứng bệnh.
Thực phẩm chế biến sẵn
Các sản phẩm thực phẩm đã chế biến sẵn thường tiện lợi, nhưng sử dụng quá nhiều có thể gây hại cho sức khỏe.
Đồ uống có cồn
Rượu, bia, và nước uống có ga nên được tránh xa, vì chúng có thể làm gia tăng sự phát triển nhanh chóng của bệnh ung thư gan và làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Lơi khuyên bổ ích cho người bệnh ung thư gan
Ngoài việc tuân thủ chế độ dinh dưỡng, người bệnh ung thư gan nên áp dụng những biện pháp hỗ trợ khác để tối ưu hóa quá trình điều trị của mình. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích:
- Uống đủ nước: Hãy đảm bảo cung cấp đủ 2 lít nước hàng ngày cho cơ thể. Điều này giúp cải thiện quá trình loại bỏ độc tố trong gan.
- Thực đơn dễ tiêu hóa: Ăn thực phẩm mềm và lỏng giúp giảm cảm giác no sớm, một triệu chứng thường gặp trong bệnh nhân ung thư gan.
- Chia nhỏ bữa ăn: Hãy chia các bữa ăn thành phần nhỏ trong ngày. Điều này giúp bạn ăn nhiều hơn, cảm thấy ngon miệng hơn và tránh tình trạng suy dinh dưỡng.
- Vận động thể chất: Hãy duy trì hoạt động thể chất như đi bộ hoặc các bài tập nhẹ để tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
- Tư vấn từ bác sĩ: Luôn lắng nghe và tư vấn với bác sĩ về chế độ dinh dưỡng của bạn. Điều này có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh và tối ưu hóa quá trình điều trị.
Mặc dù ung thư gan là một căn bệnh phổ biến với tỷ lệ tử vong cao, nhưng điều này không có nghĩa người bệnh không cần quan tâm đến chế độ dinh dưỡng hàng ngày.
Để chiến thắng căn bệnh này, quá trình điều trị của bạn cần tuân thủ chặt chẽ theo hướng dẫn của bác sĩ, đồng thời bạn cũng cần duy trì tâm lý thoải mái.
Thực hiện một chế độ dinh dưỡng khoa học và cân đối, đó là chìa khóa giúp nhiều bệnh nhân ung thư, kể cả ung thư gan, đánh bại căn bệnh quái ác này. Bạn có thể trao đổi với chuyên gia dinh dưỡng của lamoi.com.vn để biết thêm nhiều kiến thức dinh dưỡng khoa học giúp người thân của mình vượt qua căn bệnh xấu xí này.
