Một cái nhìn tổng quan về viêm đại tràng
Viêm đại tràng là một bệnh tiêu hoá mà bất kỳ ai trong chúng ta cũng có khả năng mắc phải. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu cách kiểm soát viêm đại tràng cũng như giảm triệu chứng.
Viêm đại tràng là gì?
Viêm đại tràng là một bệnh lý viêm nhiễm trong hệ tiêu hóa, tác động chủ yếu đến niêm mạc của đại tràng. Bệnh này xảy ra do sự mất cân bằng vi khuẩn đường ruột và phản ứng viêm quá mức của hệ miễn dịch. Viêm đại tràng có thể diễn biến cấp tính hoặc mãn tính và có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Nguyên nhân gây ra viêm đại tràng
Nguyên nhân chính gây ra viêm đại tràng chưa được hoàn toàn hiểu rõ, nhưng có một số yếu tố được cho là đóng vai trò quan trọng trong phát triển của bệnh này. Dưới đây là một số nguyên nhân được đề cập trong nghiên cứu và thực tế:
- Mất cân bằng vi khuẩn: Một trong những yếu tố chính được cho là góp phần vào viêm đại tràng là sự mất cân bằng vi khuẩn trong ruột. Sự tăng sinh vi khuẩn bất thường hoặc thiếu hụt một số loại vi khuẩn có lợi trong hệ sinh thái ruột dễ dẫn đến tình trạng viêm nhiễm,…
- Phản ứng miễn dịch: Hệ miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong viêm đại tràng. Một sự phản ứng miễn dịch quá mức đối với vi khuẩn và các thành phần của niêm mạc ruột có thể góp phần vào quá trình viêm nhiễm.
- Yếu tố di truyền: Viêm đại tràng có một yếu tố di truyền, trong đó người có thành viên trong gia đình đã từng mắc bệnh này có nguy cơ cao hơn. Một số gen được liên kết với viêm đại tràng đã được xác định.
- Môi trường: Một số yếu tố môi trường có thể ảnh hưởng đến viêm đại tràng. Điều này bao gồm thói quen ăn uống, stress, tiếp xúc với hóa chất độc hại và tiếp xúc với vi khuẩn có hại.
- Mất cân bằng hệ miễn dịch ruột: Hệ miễn dịch ruột có vai trò quan trọng trong viêm đại tràng. Một sự không cân bằng trong hệ miễn dịch ruột có thể góp phần vào quá trình viêm nhiễm và phản ứng viêm quá mức.
Triệu chứng của viêm đại tràng
Triệu chứng của viêm đại tràng có thể thay đổi từ người này sang người khác và cũng có thể biến đổi trong quá trình bệnh. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của viêm đại tràng:
- Tiêu chảy: Tiêu chảy là một triệu chứng chính của viêm đại tràng. Nó có thể xảy ra với tần suất cao, tiêu chảy có xuất hiện máu trong phân hoặc phân có màu sắc bất thường.
- Đau bụng: Đau bụng thường xuất hiện ở vùng bụng dưới, đặc biệt là ở bên trái. Đau có thể kéo dài hoặc có tính chất co thắt.
- Bất ổn tiêu hóa: Viêm đại tràng có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, khó tiêu hoặc cảm giác căng bụng.
- Tiểu đêm: Một số người bị viêm đại tràng có thể trải qua nhu cầu tiểu đêm tăng lên so với bình thường.
- Mệt mỏi và suy giảm sức khỏe: Viêm đại tràng có thể gây ra cảm giác mệt mỏi, suy giảm sức khỏe và giảm cân không rõ nguyên nhân.
- Sưng và viêm niêm mạc: Niêm mạc đại tràng viêm nhiễm có thể dẫn đến sưng, viêm, và tổn thương niêm mạc ruột.
- Búi trĩ: Một số người bị viêm đại tràng có thể phát triển búi trĩ, gây ra khó chịu và đau khi ngồi lâu.
- Sự thay đổi về lượng và trạng thái phân: Viêm đại tràng có thể gây ra sự thay đổi về lượng và trạng thái của phân, như phân nhầy, hoặc phân có màu sắc bất thường.
Các phương pháp kiểm soát viêm đại tràng và xoa dịu triệu chứng
Thay đổi chế độ ăn uống
Thay đổi chế độ ăn uống giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc kiểm soát bệnh viêm đại tràng. Một chế độ ăn uống lành mạnh không những giúp xoa dịu các triệu chứng của căn bệnh này mà còn có khả năng ổn định hệ tiêu hoá, đẩy lùi một số bệnh liên quan đến đường ruột.
Với người bị viêm đại tràng, chúng ta nên áp dụng chế độ ăn sau:
- Chế độ ăn giàu chất xơ: Tăng cường lượng chất xơ trong chế độ ăn có thể giúp cải thiện việc tiêu hóa và giảm tình trạng táo bón. Một số nguồn chất xơ tốt bao gồm rau xanh, hoa quả, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và đậu.
- Tránh các thực phẩm kích thích: Một số thực phẩm có thể gây kích thích ruột và tăng triệu chứng viêm đại tràng. Các thực phẩm này có thể bao gồm cà phê, rượu, các loại gia vị cay, đồ ngọt và thực phẩm giàu chất béo.
- Giảm tiêu thụ sản phẩm sữa: Một số người bị viêm đại tràng có khó tiêu hóa lactose, đường trong sữa. Hạn chế tiêu thụ sữa và các sản phẩm từ sữa có thể giúp giảm triệu chứng tiêu chảy.
- Chế độ ăn nhỏ, thường xuyên: Thay vì ăn ba bữa lớn, hãy chia nhỏ khẩu phần ăn và ăn thường xuyên trong ngày. Điều này giúp giảm áp lực lên ruột và tăng cường quá trình tiêu hóa.
- Kiểm soát thực phẩm cá nhân: Mỗi người có thể có những thực phẩm cá nhân gây kích thích ruột và tăng triệu chứng. Ghi lại những thực phẩm gây khó chịu và tránh tiêu thụ chúng có thể giúp kiểm soát triệu chứng của bạn.
- Uống đủ nước: Duy trì lượng nước đủ trong cơ thể là rất quan trọng để tránh tình trạng mất nước do tiêu chảy và duy trì độ ẩm cho niêm mạc ruột.
Giảm stress, căng thẳng
Cảm xúc có vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình chữa lành không chỉ viêm đại tràng mà còn nhiều bệnh khác. Việc kiểm soát cảm xúc giúp giảm sản sinh các oxy hoá tự do – một trong những tác nhân chính gây viêm.
Để giảm stress, căng thẳng chúng ta có những cách sau:
- Thực hành kỹ thuật thả lỏng: Kỹ thuật thả lỏng như thực hành yoga, thiền định, hoặc hít thở sâu có thể giúp giảm căng thẳng và giữ cơ thể và tâm trí thoải mái.
- Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất như tập yoga, đi bộ, chạy bộ,,… có thể giúp giảm căng thẳng và giảm triệu chứng viêm đại tràng.
- Tìm kiếm hỗ trợ tâm lý: Nếu căng thẳng và tâm lý không ổn định ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày của bạn, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ một nhà tâm lý học hoặc tìm tham gia các nhóm hỗ trợ để chia sẻ và học hỏi từ những người có cùng tình huống.
- Thiết lập quản lý thời gian: Hãy cân nhắc thiết lập quản lý thời gian của bạn một cách hợp lý. Hãy ưu tiên công việc quan trọng, tạo thời gian cho việc nghỉ ngơi và giải trí.
- Học cách xử lý căng thẳng: Hãy tìm hiểu các kỹ thuật xử lý căng thẳng như quản lý cảm xúc, tổ chức công việc hiệu quả, và thiết lập mục tiêu cụ thể để giảm bớt căng thẳng hàng ngày.
- Tạo ra một không gian thư giãn: Tạo ra một không gian thư giãn trong ngôi nhà của bạn bằng cách sắp xếp nơi làm việc thoáng đãng và thực hiện các hoạt động thư giãn như đọc sách, nghe nhạc, hoặc tắm nước nóng.
Kiểm soát việc đi vệ sinh hằng ngày
Chúng ta thường không dành sự quan tâm nhiều cho việc đi vệ sinh hằng ngày và thường xem quá trình này không mấy quan trọng. Tuy nhiên, việc đi vệ sinh mỗi ngày hay không, tình trạng phân như thế nào chính là một trong những yếu tố phản ánh sức khỏe của mỗi chúng ta.
Đối với viêm đại tràng, để kiểm soát việc đi vệ sinh, chúng ta có những cách sau:
- Đi vệ sinh đúng lúc: Hãy lắng nghe cơ thể và đi vệ sinh khi cảm nhận được nhu cầu. Kìm nén việc đi vệ sinh có thể tạo áp lực lên ruột và gây ra triệu chứng viêm đại tràng. Đi vệ sinh đúng lúc giúp tránh sự tăng cường của triệu chứng và giữ cân bằng ruột.
- Thiết lập lịch trình: Cố gắng thiết lập một lịch trình đi vệ sinh đều đặn để đồng bộ hoạt động ruột. Thử đi vệ sinh vào cùng một thời điểm hàng ngày để đào tạo cơ thể và ruột.
- Áp dụng phương pháp thúc đẩy ruột: Nếu bạn gặp khó khăn trong việc đi vệ sinh đúng lúc, hãy thử áp dụng các phương pháp thúc đẩy ruột như uống một cốc nước ấm vào buổi sáng, tập thể dục nhẹ hoặc thực hiện các động tác kích thích ruột như massage bụng nhẹ nhàng.
- Hạn chế thời gian ngồi trên toilet: Dùng toilet quá lâu không chỉ làm tăng áp lực lên ruột mà còn có thể gây ra khó chịu và kích ứng niêm mạc ruột. Hãy cố gắng giới hạn thời gian bạn ngồi trên toilet và đi vệ sinh hiệu quả.
- Tạo điều kiện thuận lợi: Đảm bảo bạn có môi trường thuận lợi và thoải mái khi đi vệ sinh. Hãy tạo sự yên tĩnh và thoải mái trong nhà vệ sinh, đảm bảo vị trí ngồi thoải mái và có đủ ánh sáng.
Bổ sung probiotics
Bổ sung probiotic có thể hữu ích trong việc giảm viêm đại tràng và cân bằng vi khuẩn trong ruột. Probiotic là các loại vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa, và chúng có thể giúp cân bằng hệ vi khuẩn ruột và giảm triệu chứng viêm đại tràng. Dưới đây là một số điều cần lưu ý khi sử dụng probiotic để giảm viêm đại tràng:
- Chọn loại probiotic phù hợp: Có nhiều loại probiotic khác nhau trên thị trường. Tuy nhiên, lựa chọn cụ thể phụ thuộc vào tình trạng viêm đại tràng của bạn. Hiện nay một số loại men tự nhiên chất lượng trên thị trường mà người bệnh có thể tham khảo như: men mía, men đậu,…
- Tuân theo hướng dẫn sử dụng: Đảm bảo tuân theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất và liều lượng khuyến nghị. Các loại probiotic có thể có các hàm lượng và công thức khác nhau, do đó việc tuân thủ hướng dẫn sử dụng sẽ giúp đảm bảo hiệu quả và an toàn.
- Sử dụng trong thời gian dài: Probiotic thường cần sử dụng trong thời gian dài để đạt được hiệu quả tối ưu.
- Kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh: Probiotic có thể tăng cường hiệu quả khi kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng. Hãy cân nhắc bổ sung probiotic cùng với việc tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu chất xơ, rau quả, ngũ cốc nguyên hạt và giảm tiêu thụ các thực phẩm gây kích ứng niêm mạc ruột như các loại thực phẩm chứa lactose, chất kích thích và chất béo.
Mỗi cơ địa, tình trạng của người bệnh có chế độ ăn uống và bổ sung số lượng probiotics riêng; chính vì vậy người bệnh nên tham khảo ý kiến của chuyên gia để được hỗ trợ và điều trị một cách hiệu quả nhất. Hãy liên hệ với Thực phẩm thay đổi sự sống để được tư vấn hoàn toàn miễn phí.
