Viêm da cơ địa: Triệu chứng, nguyên nhân và cách chữa trị

Viêm da cơ địa là gì?

Viêm da cơ địa là bệnh mãn tính với cơ chế phức tạp, tác động trực tiếp đến sức khoẻ của người bệnh. Từ viêm da cơ địa có thể dẫn đến nhiễm trùng da, thậm chí ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan khác.

Viêm da cơ địa – nỗi khổ chung của nhiều bệnh nhân

Viêm da cơ địa là một trong những bệnh da liễu phổ biến hiện nay, viêm da cơ địa có thể xuất hiện ở cả người lớn và trẻ em. Điều này gây ra vô số khó khăn trong quá trình sinh hoạt, ảnh hưởng lớn đến chất lượng đời sống, sức khỏe và cả tâm lý của người bệnh.

Giải thích viêm da cơ địa dưới góc nhìn vi sinh vật

Như chúng ta đã biết, da là một môi trường sống tự nhiên cho nhiều loại vi sinh vật, bao gồm cả vi khuẩn có lợi và có hại. Khi cân bằng vi sinh trên da bị phá vỡ, vi khuẩn hoặc nấm có thể phát triển quá mức, gây ra viêm nhiễm và triệu chứng viêm da cơ địa.

Các vi sinh vật như Malassezia, Staphylococcus aureus và Streptococcus pyogenes thường được xác định là những nguyên nhân chính gây viêm da cơ địa. Chúng có thể tạo ra các chất gây kích ứng da, gây ngứa và gây tổn thương da. Hơn nữa, sự tăng sinh quá mức của các vi khuẩn và nấm có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch da, làm cho da dễ bị nhiễm trùng và viêm nhiễm.

Triệu chứng của viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa có thể gây tác động cho cơ thể với nhiều triệu chứng khác nhau, dưới đây là những triệu chứng phổ biến:

• Ngứa da: Trong viêm da cơ địa, da thường bị tác động bởi vi khuẩn, nấm hoặc vi sinh vật khác, gây ra sự viêm nhiễm và kích ứng da. Các chất gây kích ứng, chẳng hạn như histamin,… được tiết ra gây viêm nhiễm, ngứa da. Hơn nữa, vi khuẩn và nấm có thể gây kích thích và kích ứng các thụ thể ngứa trên da, gửi tín hiệu ngứa đến não bộ. Điều này gây ra cảm giác ngứa và khó chịu cho người bị viêm da cơ địa.
• Da đỏ và sưng lên: Trong quá trình viêm da, cơ thể phản ứng với sự xâm nhập của vi khuẩn, nấm hoặc vi sinh vật khác bằng cách kích thích hệ thống miễn dịch. Hệ thống miễn dịch phản ứng bằng cách tạo ra các chất gây viêm như cytokine và histamine. Những chất này gây sự co bóp và mở rộng các mạch máu, làm da đỏ và sưng.
• Vảy trên da: Đây là một phản ứng của da để bảo vệ chống lại tác động của vi khuẩn, nấm hoặc vi sinh vật gây viêm nhiễm. Bởi vì, khi da bị viêm, quá trình tạo tế bào da diễn ra nhanh hơn bình thường. Tế bào da mới được hình thành nhanh chóng và lớp tế bào cũ không có đủ thời gian để bong ra và trở thành những vảy da tự nhiên như thông thường. Kết quả là, tế bào da cũ tích tụ thành các mảng vảy trên da.
• Mụn trên da: Vi khuẩn và vi sinh vật có thể gây kích thích môi trường da và kích thích tuyến dầu hoạt động quá mức. Sự tăng sinh vi khuẩn và vi sinh vật có thể dẫn đến việc bít tắc lỗ chân lông và gây viêm nhiễm, dẫn đến việc hình thành mụn trên da.
• Da trở nên cứng: Khi bị viêm da cơ địa, quá trình viêm nhiễm và phản ứng viêm làm tăng sản xuất các chất hoạt động viêm, như cytokine và prostaglandin, gây ra sự sưng tấy và mất cân bằng cấu trúc da. Ngoài ra, trong viêm da cơ địa, việc thiếu hụt lipid và chất bôi trơn tự nhiên trên da cũng có thể gây ra sự khô và cứng da.

Ngoài ra, người bị viêm da cơ địa còn xuất hiện các triệu chứng như da nứt nẻ, nhạy cảm khi tiếp xúc với nước hoặc bất kỳ chất hoá học nào.

Nguyên nhân của viêm da cơ địa

Nguyên nhân của viêm da cơ địa vẫn chưa được xác định cụ thể. Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể đóng vai trò trong việc gây ra bệnh này:

• Di truyền: Viêm da cơ địa có thể có yếu tố di truyền, khi một người có người thân trong gia đình đã hoặc đang mắc bệnh này thì khả năng bị viêm da cơ địa của người cùng huyết thống cũng tăng lên.
• Hệ miễn dịch suy yếu: Hệ miễn dịch của cơ thể đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định bệnh viêm da cơ địa. Sự phản ứng miễn dịch không đúng đắn có thể dẫn đến viêm da và các triệu chứng liên quan.
• Tâm  lý: Stress có thể gây ra hoặc làm gia tăng triệu chứng của viêm da cơ địa. Sự căng thẳng và áp lực có thể đẩy mạnh phản ứng viêm của cơ thể  trong đó có cả viêm da.
• Dư acid: Một giả thuyết phổ biến là viêm da cơ địa có liên quan đến dư acid trong cơ thể. 
• Tác động từ thức ăn: Một số báo cáo cho rằng,  một vài loại thức ăn nhất định có thể gây kích ứng và gia tăng triệu chứng viêm da cơ địa, như các loại thực phẩm cay, hải sản, đồ uống có ga.
• Yếu tố môi trường: Một số yếu tố môi trường có thể góp phần gây ra viêm da cơ địa. Đó có thể là ánh sáng mặt trời mạnh, tiếp xúc với các chất kích ứng hoặc chất cảm ứng da, các yếu tố môi trường ô nhiễm như khói, bụi, hóa chất.
• Mất liên kết hàng rào ruột: Có giả thuyết cho rằng mất liên kết hàng rào ruột có thể dẫn đến tăng sự thâm nhập của chất kích thích và chất cảm ứng vào hệ thống tuần hoàn, gây kích ứng miễn dịch và tổng thể làm tăng nguy cơ viêm da cơ địa. Sự phản ứng miễn dịch không đúng đắn trong viêm da cơ địa có thể được tác động bởi các chất dạng chất kích thích từ ruột.

Cách điều trị viêm da cơ địa đúng

Tùy theo cấp độ, người bị viêm da cơ địa nên tham khảo ý kiến của chuyên gia để tìm ra cho mình cách chữa trị hiệu quả. Dưới đây là những cách điều trị phổ biến và để lại hiệu quả tương đối:

1. Dùng kem chống viêm: Sử dụng kem chống viêm, chất làm dịu da và chất dưỡng ẩm để giảm viêm, ngứa và giữ cho da được mềm mịn. Kem có thể chứa corticosteroid hoặc các thành phần khác như calamine, aloe vera, cam thảo. Đây là phương pháp xoa dịu làn da một cách tức thì nhưng không được xem như một cách điều trị triệt để.
2. Tránh kích ứng da: Tránh tiếp xúc với các chất kích ứng như chất tẩy rửa mạnh, hóa chất, mỹ phẩm có thành phần gây kích ứng. Sử dụng các sản phẩm làm dịu da và không gây kích ứng. Điều này có thể làm giảm tình trạng viêm nhiễm và không có tác dụng điều trị.
3. Giữ da luôn ẩm: Sử dụng kem dưỡng ẩm đặc biệt và thường xuyên để giữ cho da đủ ẩm. Tắm với nước ấm, không sử dụng nước quá nóng và không tắm quá lâu để tránh làm khô da. Việc giữ ẩm cho da cũng chỉ ngăn chặn da bị cứng, nứt nẻ nhưng không có tác dụng triệt để.
4. Kiểm soát stress: Stress có thể làm gia tăng triệu chứng viêm da cơ địa, vì vậy, quản lý stress bằng cách thực hiện các phương pháp thư giãn như yoga, thiền, tập thể dục, và tìm kiếm hỗ trợ tâm lý nếu cần thiết.
5. Thay đổi cách ăn: Đây được xem là cách điều trị hiệu quả nhất. Cụ thể, khi chúng ta ăn thực phẩm giàu chất xơ có thể giúp cải thiện sự cân bằng vi sinh đường ruột và hỗ trợ chức năng tiêu hóa. Chất xơ cũng có thể giúp giảm tác động của chất kích thích từ ruột vào hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, mỗi người có thể có các thực phẩm kích ứng riêng. Vậy nên chúng ta cần quan sát xem có bất kỳ thực phẩm cụ thể nào gây kích ứng và làm tăng triệu chứng của bạn để tùy chỉnh khẩu phần ăn.

Viêm da cơ địa có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn. Hiểu rõ về triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị sẽ giúp bạn xử lý tình trạng viêm da cơ địa một cách tốt nhất. Hiện nay, thay đổi cách ăn là một phương pháp điều trị được cho là hiệu quả và mang về nhiều tiến triển tốt. Tuy nhiên làm sao để thiết lập chế độ ăn phù hợp, bạn nên tìm sự tư vấn của chuyên gia và tuân thủ các biện pháp chăm sóc da đúng cách để có một làn da khỏe mạnh, tràn đầy sức sống.