Giữa hệ thần kinh và hệ tiêu hoá luôn tồn tại sự liên quan mật thiết với nhau. Điều này được thể hiện rất rõ qua hội chứng ruột kích thích (IBS).
Mối liên quan giữa hệ thần kinh và hệ tiêu hoá
Hệ tiêu hoá và hệ thần kinh có mối liên quan mật thiết trong quá trình điều chỉnh và điều hòa hoạt động của hệ tiêu hoá. Hệ thần kinh chịu trách nhiệm điều khiển tất cả các chức năng của hệ tiêu hoá, bao gồm tiêu hóa thức ăn, hấp thụ dưỡng chất và loại bỏ chất thải. Hệ thần kinh có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh chu kỳ hô hấp, nhịp tim, cung cấp máu và hoạt động cơ bản của các cơ quan tiêu hoá.
Một phần quan trọng của hệ thần kinh và hệ tiêu hoá là hệ thần kinh tiêu hoá, gồm cả hệ thần kinh cảm giác và hệ thần kinh chủ động. Hệ thần kinh cảm giác gửi tín hiệu về cảm giác đau, áp lực và sự chuyển động trong ruột. Hệ thần kinh chủ động điều chỉnh các chức năng của ruột, như co bóp và thải trừ.
Hiểu rõ mối liên quan giữa hệ thần kinh và hệ tiêu hoá thông qua hội chứng ruột kích thích
Bất kỳ sự cố hay rối loạn trong hệ thần kinh có thể ảnh hưởng đến chức năng tiêu hoá, gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, táo bón, đau bụng và rối loạn tiêu hóa. Một trong những căn bệnh có thể cho chúng ta thấy được mối liên quan mật thiết này chính là Hội chứng ruột kích thích (IBS).
Hội chứng ruột kích thích là gì?
Hội chứng ruột kích thích (irritable bowel syndrome – IBS) là một hội chứng rối loạn chức năng của hệ tiêu hoá, tác động đến hệ thống ruột và gây ra các triệu chứng như đau bụng, khó tiêu, táo bón hoặc tiêu chảy.
Hệ thần kinh và hội chứng ruột kích thích
Hệ thần kinh và hệ tiêu hoá có mối quan hệ mật thiết thông qua mạng lưới hệ thần kinh ruột (enteric nervous system – ENS). ENS là một hệ thống thần kinh tự động nằm trong thành ruột, độc lập với hệ thần kinh trung ương. Nó có vai trò quản lý chức năng tiêu hoá, điều chỉnh hoạt động cơ bản của ruột, điều hòa quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng.
Trong trường hợp IBS, có sự tương tác rối loạn giữa hệ thần kinh trung ương, hệ thần kinh ruột và hệ tiêu hoá. Các yếu tố như căng thẳng, lo lắng, tâm lý, sự thay đổi hormone có thể gây ra sự mất cân bằng trong hệ thần kinh ruột, làm cho ruột trở nên quá nhạy cảm và phản ứng mạnh hơn đối với các tác nhân bình thường. Điều này dẫn đến các triệu chứng IBS như đau bụng, khó tiêu, táo bón hoặc tiêu chảy.
Khi bị IBS, hệ thần kinh cảm giác và hệ thần kinh chủ động trong hệ tiêu hoá của người bệnh không hoạt động bình thường, gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Ví dụ, khi người bị IBS gặp tình huống căng thẳng hoặc stress, hệ thần kinh cảm giác có thể tăng cường và gửi tín hiệu đau và kích thích đến ruột, gây ra cảm giác đau bụng hoặc co thắt.
Do đó, mối liên quan giữa hệ thần kinh và hệ tiêu hoá thông qua hội chứng ruột kích thích rất phức tạp và đa chiều. Để điều trị IBS, thường cần tiếp cận từ nhiều phương diện như kiểm soát căng thẳng, điều chỉnh chế độ ăn uống, thay đổi lối sống hướng tới cân bằng hoạt động của hệ thần kinh và hệ tiêu hoá.
