Hiểu rõ về gạo lứt tím
Gạo lứt tím, còn được gọi là gạo tím, là một loại gạo nguyên cám nổi bật với lớp vỏ ngoài màu tím đậm, khác biệt với gạo trắng thông thường. Nguồn gốc của loại gạo này ban đầu xuất phát từ Nhật Bản, và sau đó đã được đưa về Việt Nam và trồng nhiều ở Sóc Trăng.
Giống gạo này được lai tạo từ gạo nếp đen gồm ba thành phần chính: cám, phôi hạt gạo và lớp tinh bột bên trong. Vỏ bọc tím đặc trưng của loại gạo này chứa một lượng lớn anthocyanin – một loại flavonoid có khả năng tạo ra các sắc tố màu sắc khác nhau trong thực phẩm.
Trái ngược với gạo trắng thông thường, gạo lứt tím không trải qua quá trình tinh chế đến mức loại bỏ hoàn toàn lớp vỏ ngoài của hạt gạo. Thay vào đó, nó vẫn giữ lại lớp vỏ màu đen tím, chứa anthocyanin, giữ lại nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe.
Thành phần dinh dưỡng của gạo lứt tím
Gạo lứt tím thường được xem là một loại thực phẩm lành mạnh giàu giá trị dinh dưỡng, cung cấp các dưỡng chất tích cực cho cơ thể. Trong 100 gram gạo tím sẽ có:
- Anthocyanin (44g): Lớp vỏ màu đen tím của chứa anthocyanin – một hợp chất chống oxy hóa.
- Protein (5g): Gạo lứt chứa một ít protein, khoảng 2-3% trọng lượng khô.
- Calories (216): Gạo tím cung cấp năng lượng từ tinh bột, tuy nhiên, nó thường có lượng calo thấp hơn so với gạo trắng, do giữ lại lớp vỏ ngoài.
- Carbonydrate (44g): cung cấp năng lượng dồi dào cho cơ thể vận động.
- Chất xơ: Gạo lứt tím có chứa chất xơ dồi dào, giúp tăng cường sự tiêu hóa.
- Vitamin và khoáng chất: Gạo lứt tím cung cấp các loại vitamin như vitamin B1, B3 và khoáng chất như mangan, selen, magiê và kali.
Lượng calo trong 1/3 cốc gạo lứt thường chứa khoảng 82 calo, còn với 1/3 cốc gạo tím than sẽ chứa 200 calo. Vì vậy, đây là nguồn thực phẩm tuyệt vời cho những người đang giảm cân và có chế độ ăn lành mạnh.
Lợi ích sức khỏe của gạo lứt tím
Duy trì cân nặng và hỗ trợ giảm cân
Chất xơ trong gạo lứt tím giúp giảm cảm giác đói, tạo cảm giác no lâu hơn và làm giảm khả năng ăn quá nhiều, góp phần vào việc hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Ngoài ra, chất xơ trong hạt gạo tím than còn có khả năng khuyến khích sự phát triển của vi khuẩn có lợi và giúp cơ thể loại bỏ các chất độc.
Giảm cholesterol trong máu
Cám của gạo lứt có một lượng dầu được biết đến với công dụng làm giảm cholesterol cực hiệu quả. Bên cạnh đó, gạo tím cung cấp năng lượng từ tinh bột phức hợp, giúp duy trì mức đường trong máu ổn định.
Kiểm soát đường huyết
Do chứa lớp vỏ màu đen tím, gạo lứt tím chứa anthocyanin, một chất có khả năng kiểm soát đường huyết bằng cách tăng cường khả năng tiếp xúc của insulin và cải thiện sự đáp ứng của tế bào cơ thể với insulin.
Điều này có thể hỗ trợ người có tiền sử về tiểu đường kiểm soát đường huyết một cách tốt hơn. Ngoài ra, gạo lứt nguyên phôi nảy mầm vibigaba có tác dụng kìm hãm đường huyết rất tốt
Ngăn ngừa ung thư và thống phong
Vỏ bọc tím đặc trưng của loại gạo lứt tím chứa một lượng lớn anthocyanin – một hợp chất chống oxy hóa, đã được chứng minh có khả năng hỗ trợ trong việc ngăn ngừa ung thư.
Hơn nữa, trong gạo lút tím than có lượng chất sắt gấp 5 lần gạo trắng thông thường nên có tác dụng chống thống phong hay bệnh gout và phòng thiếu máu.
Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Thường xuyên thực hiện chế độ ăn uống chứa gạo lứt tím than có thể có tác động đến việc điều chỉnh huyết áp và duy trì nhịp tim ổn định, cũng như hạn chế sự gia tăng không mong muốn của cholesterol có hại. Điều này có thể giảm nguy cơ phát triển nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh nhân nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy tim, và tình trạng phì động mạch.
Sử dụng gạo lứt tím trong chế độ ăn uống
Cách nấu gạo lứt tím giữ nguyên dưỡng chất
- Rửa gạo thật kỹ để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất.
- Thường thì cách nấu như nấu gạo trắng thông thường: sử dụng tỷ lệ nước đúng, đun sôi, sau đó hạ lửa và để nấu nhỏ lửa cho đến khi gạo chín mềm và hấp thụ hết nước.
- Đậy nắp nồi và để gạo tiếp tục chín trong khoảng 10-15 phút, giúp lớp vỏ màu đen tím hấp thụ thêm hương vị.
Các món ăn phổ biến từ gạo lứt tím
- Cơm truyền thống: Dùng gạo lứt thay thế cho gạo trắng trong cơm ngày. Đây là cách đơn giản để thêm màu sắc và dưỡng chất cho bữa ăn.
- Salad hấp dẫn: Kết hợp với rau xanh, thịt gà hoặc hải sản, và sốt salad tạo nên món ăn ngon mắt và dinh dưỡng.
- Mì gạo thơm ngon: Sử dụng gạo tím để chế biến mì xào hoặc mì trộn, thay thế cho mì trắng thông thường.
Mẹo sáng tạo chế biến các món ăn ngon
- Gạo lứt tím hấp hành bơ: Nấu gạo, sau đó trộn với hành tây và bơ tự nhiên. Món này giữ nguyên hương vị tinh túy của loại gạo giàu dinh dưỡng này.
- Súp gạo lứt tím với rau cải: Nấu súp gạo tím kết hợp với rau cải như bắp cải, cải bó xôi, thêm hương vị và dinh dưỡng cho bữa ăn.
- Gỏi cuốn gạo lứt tím: Sử dụng gạo lứt để làm lớp vỏ ngoài của gỏi cuốn, kết hợp với thịt gà, tôm, rau sống và gia vị, tạo nên món ăn ngon mắt và bổ dưỡng.
Vị của gạo tím thường khô và ăn nhanh ngán, không ngon ngọt như cơm trắng thông thường. Vì vậy, sự sáng tạo trong cách chế biến vừa tăng phần hấp dẫn cho món ăn, vừa đa dạng hóa các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể thông qua các nguyên liệu thực phẩm kết hợp.
Cách lựa chọn và bảo quản gạo lứt tím tốt nhất
Khi lựa chọn gạo lứt tím, bạn cần chú ý đến các yếu tố quan trọng để đảm bảo bạn đang chọn một sản phẩm chất lượng. Hãy kiểm tra ngoại hình của hạt gạo, chọn những hạt có lớp vỏ màu đen tím tự nhiên, không có dấu hiệu của vi khuẩn hoặc ẩm mốc. Hương thơm cũng là một chỉ số, gạo lứt tím chất lượng thường mang một hương thơm tự nhiên, dịu nhẹ. Nếu mùi hương quá mạnh hoặc không bình thường, có thể là dấu hiệu của chất bất thường trong sản phẩm.
Để bảo quản gạo lứt tím một cách tốt, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc đơn giản. Hãy giữ gạo trong bao bì kín đáo sau khi mua, để ngăn cản tia nắng mặt trời và không khí vào tiếp xúc trực tiếp với hạt gạo. Đặt nó ở nơi khô ráo, thoáng mát để tránh ẩm ướt, và đặc biệt, tránh để gạo lứt tím tiếp xúc với nhiệt độ cao, vì điều này có thể ảnh hưởng đến chất chống oxy hóa trong lớp vỏ và làm mất đi giá trị dinh dưỡng của sản phẩm.
Trong cuộc hành trình hướng tới lối sống lành mạnh và sức khỏe tốt, gạo lứt tím chắc chắn là lựa chọn thực phẩm hấp dẫn và bổ dưỡng mà Bạn không thể bỏ lỡ. Bạn có thể đồng hành cùng chuyên gia dinh dưỡng lamoi.com.vn để cá nhân hóa chế độ ăn lành mạnh miễn phí, tận hưởng sự phong phú của ẩm thực đa dạng và bổ dưỡng.
