Bệnh Gout là căn bệnh dạng viêm khớp phổ biến ngày càng trẻ hóa. Tại Việt Nam, ngày càng nhiều người trẻ trong độ tuổi từ 35 đến 45 đang phải đối mặt với căn bệnh gout. Số liệu thực tế có khoảng 35% dân số phải chịu sự ảnh hưởng sức khỏe từ “Gút”. Cụ thể, trong mỗi nhóm 100 người trưởng thành, có từ 2 đến 5 người phải đối mặt với bệnh viêm khớp này.
Dặc trưng của căn bệnh này là những vơn viêm khớp cấp tái phát, gây ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, sức khỏe của người bệnh.
Gout là gì?
Gout (chúng ta hay gọi là Gút) là một căn bệnh viêm khớp mãn tính, thường gặp ở các khớp của ngón tay cái, ngón chân và đặc biệt là ở ngón cái của chân. Bệnh này xuất phát từ một tình trạng gọi là tăng acid uric trong máu, gây ra sự tạo thành và kết tụ các tinh thể urate (muối uric) trong các khớp, gây đau và viêm.
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng nguồn gốc chủ yếu của việc tăng nồng độ acid uric trong cơ thể là do những hạt purine có trong thực phẩm. Đáng chú ý, các loại thực phẩm chứa purine khác nhau có thể gây ra sự gia tăng khác nhau của acid uric.
Ngoài chế độ ăn uống, tiêu thụ rượu và bia cũng là chất xúc tác lớn cho sự tăng acid uric trong máu, gây ra sự giảm bài tiết acid uric qua thận, dẫn đến tăng nồng độ acid uric trong máu và cơn gout cấp.
Mức độ nguy cơ mắc bệnh gout tăng lên theo lượng rượu và bia được tiêu thụ, trong đó việc tiêu thụ bia có thể có nguy cơ cao hơn so với rượu. Đặc biệt, nam giới có xu hướng tiêu thụ nhiều bia hơn, và do đó, họ có nguy cơ mắc bệnh gout cao hơn so với nữ giới.
Nguyên và nhân và triệu chứng của bệnh Gout
Nguyên nhân gout chủ yếu liên quan đến cơ địa và chế độ ăn uống. Một nguyên nhân phổ biến là sự tích tụ quá mức của acid uric trong cơ thể, thường do sự tạo ra quá nhiều acid uric hoặc khả năng loại bỏ acid uric kém. Các yếu tố gen di truyền cũng có thể tạo điều kiện cho sự phát triển của gout.
Triệu chứng của gout bao gồm cơn đau cực kỳ mạnh ở các khớp bị tác động, sưng to, đỏ, và có thể đi kèm với sốt. Cơn đau gout thường xuất hiện đột ngột và thường vào ban đêm. Nếu không được điều trị, gout có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng cho các khớp và các vấn đề sức khỏe khác.
Đối với những người bị gout, chế độ ăn uống và dinh dưỡng rất quan trọng trong việc quản lý và điều trị bệnh. Cái chính là điều chỉnh, kiểm soát lượng acid uric trong máu và giảm nguy cơ tái phát cơn đau gout.
Nguyên tắc dinh dưỡng cho người bệnh Gout đang điều trị
Để ngăn ngừa bệnh Gout và quản lý nó hiệu quả, chế độ dinh dưỡng là yếu tố then chốt không thể bỏ qua, bên cạnh việc sử dụng thuốc. Dưới đây là một số nguyên tắc chung về chế độ dinh dưỡng và phong cách sống có thể giúp kiểm soát bệnh Gout:
- Nhu cầu năng lượng hàng ngày: Đảm bảo bạn tiêu thụ từ 30-35 kcal/kg cân nặng mỗi ngày để duy trì trạng thái sức khỏe.
- Nhu cầu đạm: Hãy cung cấp đủ đạm cho cơ thể với 0.8g/kg cân nặng mỗi ngày để hỗ trợ chức năng cơ bản của cơ thể.
- Nhu cầu chất béo: Lượng chất béo nên chiếm khoảng 18-25% tổng nhu cầu năng lượng hàng ngày để duy trì cân nặng và sức khỏe.
- Tăng cường thực phẩm giàu vitamin C: Vitamin C có thể giúp giảm lượng acid uric trong máu. Thêm nhiều trái cây và rau xanh vào chế độ ăn uống có thể có lợi.
- Giới hạn muối: Hạn chế lượng muối tiêu thụ hàng ngày dưới 5g để giảm nguy cơ tăng nồng độ acid uric.
- Đảm bảo thủy động học: Uống đủ nước hàng ngày với mức 40 ml/kg cân nặng để duy trì cân bằng thủy động học trong cơ thể.
- Luyện tập thường xuyên: Thực hiện luyện tập thể dục phù hợp và đều đặn để duy trì cơ bắp và sức khỏe nói chung.
Việc thay đổi chế độ ăn uống phải được thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể và kiểm soát gout hiệu quả.
10 thực phẩm có lợi cho người bệnh Gout
Người bị gout nên ăn những loại thực phẩm nào? Chế độ ăn uống của người bệnh gout đòi hỏi sự cân nhắc và sự lựa chọn thức ăn thông minh để giảm tình trạng tăng acid uric trong máu. Dưới đây là danh sách 10 thực phẩm giàu purine thấp hoặc không chứa purine mà người bệnh gout nên đưa vào thực đơn hàng ngày:
- Rau xanh: Rau xanh như bóng cải, bông cải xanh, và rau bina cung cấp nhiều chất dinh dưỡng và không chứa purine. Chúng giúp cung cấp vitamin và khoáng chất quan trọng cho cơ thể.
- Cà chua: Cà chua là một thực phẩm giàu vitamin C và chất chống oxy hóa, có khả năng giảm tăng acid uric trong máu.
- Dưa hấu: Dưa hấu có khả năng giúp thúc đẩy quá trình loại bỏ acid uric qua thận và cung cấp nước cho cơ thể.
- Trái cây có chứa vitamin C: Cam, chanh, và kiwi là những nguồn vitamin C tốt giúp giảm tăng acid uric.
- Sữa và sản phẩm sữa ít chất béo: Sữa và sữa chua ít chất béo giúp cung cấp canxi và các khoáng chất quan trọng mà không gây tăng acid uric.
- Cá hồi và cá trích: Các loại cá này giàu omega-3, có khả năng giảm viêm nhiễm và giúp kiểm soát gout.
- Ớt chuông: Ớt chuông không chứa purine và có thể là một phần quan trọng của chế độ ăn uống gout-friendly, mang lại hương vị đa dạng cho các món ăn.
- Nấm bồng khoai (Ngó khoai): Loại nấm này có purine thấp hơn so với nhiều loại thực phẩm khác, và chúng cung cấp chất xơ và khoáng chất.
- Quả lựu: Quả lựu là một nguồn chất chống oxy hóa mạnh mẽ và giúp kiểm soát acid uric.
- Nước trái cây tự nhiên: Nước trái cây không đường là sự thay thế tốt cho đồ uống có cồn và có thể giúp duy trì cân bằng thủy động học.
Mỗi loại thực phẩm này có lợi ích riêng trong việc kiểm soát gout. Ví dụ, rau xanh và các loại trái cây giàu vitamin C giúp giảm acid uric. Các sản phẩm sữa giúp cung cấp canxi cho xương và giảm tình trạng tăng acid uric. Cá hồi và cá trích giàu omega-3 giúp giảm viêm nhiễm và cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh gout.
5 thực phẩm cần tránh cho người bệnh Gout
Người bệnh gout nên hạn chế hoặc tránh một số loại thực phẩm để giảm nguy cơ tái phát cơn đau gout và kiểm soát acid uric trong máu. Dưới đây là danh sách 5 loại thực phẩm cần tránh và tác động của chúng đối với cơ thể của người bệnh gout:
- Thịt đỏ: Thịt đỏ như bò, heo, và cừu chứa lượng purine cao, có khả năng gây tăng acid uric. Purine trong thịt đỏ khi tiêu hóa sẽ chuyển thành acid uric trong cơ thể.
- Hải sản: Nhiều loại hải sản như mực, sò điệp, và tôm có chứa purine cao. Chúng nên được tiêu thụ một cách hạn chế vì có thể gây tăng acid uric và cơn đau gout.
- Nước mắm và các loại gia vị từ cá: Những sản phẩm này thường chứa nồng độ purine cao và natri, có thể làm gia tăng tình trạng tăng acid uric trong máu.
- Đồ uống có cồn: Rượu và bia chứa purine và có thể gây tăng acid uric. Rượu bia còn có khả năng làm giảm bài tiết acid uric qua thận.
- Đường và thực phẩm chứa đường cao: Đường và thực phẩm giàu đường như đồ ngọt và nước ngọt có thể gây tăng cân, dẫn đến tăng acid uric và gout.
Khi thực hiện chế độ ăn cho người mắc bệnh Gout, không cần quá nghiêm ngặt về việc lựa chọn thực phẩm, nhưng quan trọng là đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể duy trì hoạt động hàng ngày.
Để xây dựng một thực đơn dinh dưỡng khoa học và phù hợp với thể trạng cá nhân, tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia dinh dưỡng là điều nên làm. Điều này sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng bệnh một cách hiệu quả, bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ bệnh tái phát hoặc trở nên nghiêm trọng hơn trong tương lai. Bạn có thể trao đổi chuyên gia của Thực phẩm thay đổi sự sống để biết thêm nhiều kiến thức về dinh dưỡng Miễn phí.
